Risicosituaties bij u in de buurt?
Op basis van eeuwenlange inspanningen is het overstromingsgevaar in Nederland sterk verlaagd en kunnen we ons de best beveiligde delta ter wereld noemen. Op de risicokaart staat informatie over de risico’s van overstromingen in Nederland. Daar ziet u hoe hoog het water bij u kan komen en waar veilige, hoog gelegen gebieden zijn.
Wat kunt u zelf doen bij een overstroming ?
U kunt zich alvast voorbereiden op een overstroming.
Wat moet u geregeld hebben:
• Een noodpakket.
• Adressen waar u in geval van nood naartoe kunt.
• Routes om daar te komen.
Als een overstroming dreigt:
U wordt gewaarschuwd via de lokale radio of tv, de sirene, sms of via geluidswagens van politie of brandweer. Dan doet u het volgende:
• Luister naar de rampenzender en kijk – als dat kan – op de website van
uw gemeente of op www.crisis.nl voor het laatste nieuws.
• Volg de aanwijzingen van de overheid en hulpverleners op.
Als u uit uw woning moet:
• Sluit gas, water en licht af.
• Neem alleen hoognodige zaken mee (contant geld, uw medicijnen en
kopieën van identiteitsbewijzen en verzekeringspapieren).
• Sluit de woning af.
• Leg zandzakken voor deuren en ramen.
• Controleer of uw buren weten dat ze weg moeten.
• Draag stevige schoenen en dichte kleding.
Gaat u met de auto:
Neem het volgende mee:
• Uw noodpakket.
• Uw huisdieren, en eten en drinken voor hen.
• Campingkookstel met extra brandstof (gas, benzine), een pannensetje
en eetgerei.
• Een fluitje (om hulp te roepen).
• Touw en een plastic bouwzeil om schuilplaats te kunnen maken.
• Extra brandstof voor uw auto.
Als u niet weg kunt:
• Ga naar het hoogste punt in uw huis en neem uw noodpakket mee.
• Hang een wit laken uit het raam om de hulpdiensten te laten weten dat
er nog mensen in huis zijn.
• Help anderen – als daar tijd voor is – met hun noodmaatregelen, en bied
hen een veilige schuilplaats als u die heeft.
Tijdens een overstroming:
• Luister naar de rampenzender.
• Volg alle aanwijzingen op.
• Ga naar een veilig, hooggelegen gebied en blijf daar. Wacht tot er hulp
komt.
• Als u zelf veilig bent, help mensen in uw buurt die hulp nodig hebben.
• Waad of rijd nooit door het water heen. Snelstromend water dat boven
de enkels staat, kan u al omver gooien en meesleuren. Zie hieronder
voor wat u nog kunt doen bij bepaalde waterstanden.
Waterdiepte
0 - 20 cm
• Berg belangrijke zaken op een hoge en droge plaats op.
• Bescherm uw bezittingen tegen schade (zandzakken).
• Auto’s kunnen nog stapvoets rijden.
20 - 50 cm
• Breng uzelf, uw gezin en belangrijke zaken in veiligheid.
• Mensen die hulp nodig hebben kunnen nog te voet bereikt worden; help anderen zoveel mogelijk.
50 - 80 cm
• Militaire voertuigen kunnen nog rijden; u bent nog bereikbaar voor hulpdiensten.
• Breng uzelf en uw gezin in veiligheid.
• Kijk waar u op een veilige plaats hulp kunt bieden.
80 cm - 2 m
• De eerste verdieping van uw huis is veilig.
• Breng uzelf en uw gezin in veiligheid en neem uw noodvoorraad en de radio op batterijen mee.
• Luister naar de rampenzender (lokale radiozender) en volg instructies van hulpverleners op.
2 - 5 m
• De tweede verdieping van uw huis is veilig.
• Breng uzelf en uw gezin in veiligheid en neem uw noodvoorraad en de radio op batterijen mee.
• Luister naar de rampenzender en volg instructies van hulpverleners op.
meer dan 5 m
• Ga naar het hoogste punt in huis en neem uw noodvoorraad mee.
• Zorg dat u bij een uitgang bent, of op het dak, zodat u bereikbaar bent voor hulpverleners (boot of helikopter).
• Hang een wit laken uit het raam, zodat hulpverleners kunnen zien dat er nog iemand in huis is.
Na een overstroming
U krijgt bericht als uw woongebied weer veilig is. Ga niet zelf op onderzoek uit.
Achtergrond informatie
In de figuur hieronder is schematisch weergegeven met welke type overstromingen we in Nederland te maken kunnen krijgen. In de figuur wordt onderscheid gemaakt tussen laag- en hoog-Nederland. In hoog-Nederland komen weinig waterkeringen voor. Primaire waterkeringen beschermen het achtergelegen land tegen overstromingen vanuit de grote rivieren, de zee of de grote meren (1). Deze keringen moeten voldoen aan wettelijk vastgestelde normen. Dat wettelijk vastgestelde beschermingsniveau van een waterkering is op de kaart met de informatieknop op te vragen. De strengheid van die normen verschilt van gebied tot gebied, afhankelijk van der ernst van de gevolgen bij overstroming. De keringen worden regelmatig gecontroleerd en zo nodig versterkt zodat ze aan de norm blijven voldoen.
Naast de primaire keringen bestaat er ook een fijnmazig stelsel van regionale keringen, zoals dijken langs kleinere rivieren of boezemkaden rond poldergebieden (2). Ook deze regionale keringen moeten voldoend aan normen, die door de provincies worden vastgesteld.
Er zijn laaggelegen gebieden die niet door waterkeringen worden beschermd (denk bijvoorbeeld aan de uiterwaarden langs rivieren) en daardoor relatief vaak overstromen (3). Met name in hoog-Nederland treden overstromingen op als gevolg van het buiten de oevers treden van kleine rivieren of beken (4). Dit kan plotseling gebeuren na hevige regenbuien verder bovenstrooms. In grote delen van Nederland kan door extreme neerslag lokale wateroverlast optreden als gevolg van overbelasting van rioolstelsels (5) of uittredend grondwater (6). Deze laatste gevaren zijn zeer lastig te voorspellen en staan niet op de kaart.
Als uw woning of bedrijf op de waterdieptekaarten in een gebied ligt aangegeven met roodtinten, betekent dit dat uw woning of bedrijf kan overstromen wanneer een waterkering langs de rivier, de zee, een meer, een kanaal of een boezemwater doorbreekt. Op de kaart wordt een indicatie gegeven hoe diep het water in uw omgeving (wijkniveau) bij een overstroming kan worden. Als u te ver ingezoomd bent, wordt de waterdiepte-indicatie niet meer zichtbaar, omdat deze dan te onzeker wordt geacht.
Wanneer uw woning of bedrijf op de kaart in blauw getint gebied ligt, betekent dit dat het gaat om onbeschermd gebied. Het kan een buitendijks gebied betreffen of bijv. een beekdal . Deze gebieden overstromen wanneer de waterstand in het nabijgelegen water sterk stijgt. Voorbeelden daarvan zijn hoge waterafvoer in rivieren en beken, extreem hoogwater op zee maar ook hoogwater in boezemwateren door extreme neerslag.
Om de overstromingsrisico’s op de kaart te zetten zijn met de computer simulaties gemaakt om te bepalen hoe een overstroming zou kunnen verlopen. Deze computersimulaties kunnen de werkelijkheid niet perfect nabootsen en de resultaten moeten dan ook met voorzichtigheid worden geïnterpreteerd Het is voor u belangrijk om te weten hoe vaak een overstroming in uw omgeving kan plaatsvinden.
Daarom kunt u in het themamenu kiezen uit drie verschillende kaarten: overstromingen met grote, middelgrote en kleine kans.
Overstromingen met een grote kans kunnen meer dan 1 keer in een mensenleven gebeuren. Overstromingen met een middelgrote kans kunnen waarschijnlijk hooguit 1 keer in een mensenleven gebeuren.
Van overstromingen met een kleine kans is het zeer onwaarschijnlijk dat deze tijdens een mensenleven zullen gebeuren.
Ook als uw omgeving in voorgaande kaarten niet overstroomt, kan het zijn dat uw omgeving onder extreme omstandigheden toch onder water kan komt te staan. Dit is te zien op de kaartlaag met de titel potentieel overstroombaar gebied. Bij elke themakaart kunt u ook nog aanvullende informatie over overstromingen vinden. Zo ziet u of er gevaarlijke stroomsnelheden kunnen optreden en of er veel mensen, bedrijven en kwetsbare of risicovolle objecten in uw woonomgeving door overstromingen kunnen worden getroffen.
Op de Risicokaart zult u de meest gangbare overstromingsrisico’s vinden, zoals omvang van de overstroming en maximale waterdiepte.
Zeer kleine kans op overstroming
Middelgrote kans op overstroming
Websites
• Kijk op www.denkvooruit.nl voor algemene informatie over wat u moet doen bij een ramp.
• Bij een incident of noodsituatie kan op www.crisis.nl actuele informatie worden vermeld.
• Actuele waterstanden in rijkswateren zijn te zien op https://waterinfo.rws.nl/#/publiek/waterhoogte.
• Het Watermanagementcentrum Nederland van Rijkswaterstaat
waarschuwt en alarmeert voor hoogwater op:
Algemeen: https://waterberichtgeving.rws.nl/owb/waterveiligheid;
Maas: https://waterberichtgeving.rws.nl/owb/waterveiligheid/hoogwater-maas/berichtgeving-maas;
Rijn: https://waterberichtgeving.rws.nl/owb/waterveiligheid/hoogwater-rijn/berichten-rijn.
• Het informatiepunt Leefomgeving (IPLO) geeft uitgebreide informatie over allerlei aspecten van waterveiligheid: https://iplo.nl/thema/water/waterveiligheid.
• Het informatiepunt Leefomgeving (IPLO) geeft informatie over de Europese Richtlijn Overstromingsrisico’s (EU-ROR): https://iplo.nl/thema/water/beleid-regelgeving-water/europese-richtlijnen-relevant-water/europese-richtlijn-overstromingsrisico/.
• Op www.onswater.nl vindt u een app die vertelt wat u kunt doen om voorbereid te zijn op een grote overstroming.