De Risicokaart geeft informatie over situaties, met bijvoorbeeld een kans op een overstroming, een natuurbrand of een ongeval met gevaarlijke stoffen. Met deze informatie kan eenieder zich voorbereiden om in die situaties goed te kunnen handelen. Deze gedetailleerde informatie helpt ook professionals om uw woonomgeving veilig te houden.
De aanleiding voor het ontstaan van de risicokaart was de vuurwerkramp in Enschede op 13 mei 2000. Als gevolg daarvan heeft het toenmalige kabinet een groot aantal actiepunten opgesteld. Een daarvan is het vergroten van de kennis bij burgers over de risico’s in hun woon- en leefomgeving. In dat kader is aan de provinciebesturen de taak gegeven om een voor iedereen toegankelijke risicokaart te maken waarop de risico’s zijn weergegeven. De op deze risicokaart weergegeven risico’s worden ontleend aan de risico-inventarisatie die gemeenten moeten maken.
De risicokaart biedt een visueel overzicht van de veiligheidsrisico’s, is openbaar en via het internet toegankelijk.
Het doel van de Risicokaart is dat burgers beter de risico’s in hun woon- en leefomgeving kennen. Het tweede doel is dat de kaart professionals helpt bij het voorkomen van rampen en zware ongevallen.
Instanties als bestuursorganen, overheidsdiensten en hulpverleningsdiensten gebruiken de gegevens bijvoorbeeld voor het ruimtelijke ordeningsbeleid, de vergunningverlening, het handhavingsbeleid en de voorbereiding op rampenbestrijding en crisisbeheersing.
De Risicokaart laat op straatniveau zien wat de kans is op een calamiteit, bijvoorbeeld een overstroming of ongeval met gevaarlijke stoffen. Deze informatie is statisch. Dit betekent dat de informatie niet wordt aangepast op het moment dat er een ramp plaatsvindt. Dus stel dat er een overstroming komt, dan laat de kaart niet de actuele waterstand zien. Op de Risicokaart staan ook locaties waar veel mensen aanwezig kunnen zijn, voor het geval er hulp verleend moet worden bij een incident. Denk aan ziekenhuizen, scholen, verpleeghuizen en kinderdagverblijven.
Voor meer advies tijdens een crisissituatie ga naar www.nl-alert.nlDeze link opent in een nieuw tabblad, voor meer informatie over voorbereiding op een crisissituatie, ga naar www.denkvooruit.nlDeze link opent in een nieuw tabblad
De Risicokaart is een wettelijke verplichting op basis van de Wet veiligheidsregio’sDeze link opent in een nieuw tabblad De volgende overheden hebben hierbij de volgende verantwoordelijkheden:
De huidige Risicokaart is gebaseerd op art. 45 Wet veiligheidsregio’sDeze link opent in een nieuw tabblad met bijbehorende regeling provinciale Risicokaart
Provincies maken en beheren de Risicokaart. Dit is wettelijk verankerd in de Wet Veiligheidsregio’sDeze link opent in een nieuw tabblad. In een ministeriële regeling zijn nadere, algemeen verbindende voorschriften voor de Risicokaart opgenomen. Ook zijn regels opgenomen voor de productie, het beheer en de vormgeving van de Risicokaart.
Bekijk de Regeling provinciale Risicokaart op Wetten.overheid.nl.
Op 1 oktober 2010 is de Wet veiligheidsregio’sDeze link opent in een nieuw tabblad in werking getreden. Met deze wet zijn brandweerzorg, geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen, de rampenbestrijding en crisisbeheersing samengebracht in één organisatie.
Onderstaand artikel uit de Wet veiligheidsregio’sDeze link opent in een nieuw tabblad is relevant voor de Risicokaart:
Artikel 45Deze link opent in een nieuw tabblad: Productie en beheer risicokaart
Met de intreding van de Omgevingswet zijn verschillende regels veranderd, deze zijn aangepast in de Wet op de Veiligheidsregio’s.
De Omgevingswet bundelt wetgeving en regels voor ruimte, wonen, infrastructuur, milieu, natuur en water. Daarmee vormt de wet de basis voor de samenhangende benadering van de fysieke leefomgeving. Het verzamelen en beheren van gegevens over externe veiligheidsrisico’s gaat naar de Omgevingswet, in het Register externe Veiligheid (REV)Deze link opent in een nieuw tabblad. Een aantal andere onderwerpen zoals afvalstoffen, openbaarheid milieu-informatie en milieuaansprakelijkheid blijft in de Wet milieubeheer.
Een onderdeel van de Omgevingswet is het Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl). In dit besluit staan regels over omgevingswaarden, instructieregels, beoordelingsregels en regels voor monitoring.
De Omgevingswet is op 1 januari 2024 in werking getreden. Voor meer informatie zie : Aan de slag met de OmgevingswetDeze link opent in een nieuw tabblad en het Informatiepunt Leefomgeving (IPLO)Deze link opent in een nieuw tabblad.
Naast de Omgevingswet, de Wet veiligheidsregio’s en de Regeling provinciale risicokaart gelden verschillende wetten en regelingen met betrekking tot veiligheid. Op de website van het Informatiepunt Leefomgeving (IPLO)Deze link opent in een nieuw tabblad staat een overzicht van alle regelgeving met betrekking tot veiligheid.
De Risicokaart biedt data en informatie over risicosituaties. Als basis voor die data en informatie dienen de zogenoemde regionale risicoprofielen.
Het regionaal risicoprofielDeze link opent in een nieuw tabblad is een inventarisatie en analyse van aanwezige risico’s in één van de 25 veiligheidsregio’s in Nederland, inclusief relevante risico’s uit aangrenzende gebieden. Er zijn dus in totaal 25 regionale risicoprofielen.
De veiligheidsregio’s zijn verantwoordelijk voor de regionale risicoprofielen. Bij het opstellen van het regionaal risicoprofiel moet de veiligheidsregio daarbij samenwerken met alle relevante partners, zoals gemeenten, provincie, politie, waterschappen, milieudienst et cetera.
Daarnaast stellen alle veiligheidsregio’s hun eigen regionaal risicoprofiel op aan de hand van de Handreiking risicoprofiel. Hierdoor zijn de regionale profielen onderling vergelijkbaar. Dit is noodzakelijk om de profielen bovenregionaal op elkaar te kunnen afstemmen, zoals wettelijk wordt verplicht.
Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de inventarisatie van de risico’s t.b.v. het regionaal risicoprofiel.
Het bestuur van de veiligheidsregio is verplicht om het risicoprofiel te bespreken met alle deelnemende gemeenteraden. Gemeenteraden hebben via het concept van het risicoprofiel directe invloed op het beleid van de veiligheidsregio. Zij kunnen het concept risicoprofiel aanvullen met eigen onderkende risico’s en kunnen lokale beleidsprioriteiten en veiligheidsthema’s naar voren brengen.
Veiligheidsregio’s voeren de inventarisatie van de risico’s tbv het regionaal risicoprofiel uit.
Elke veiligheidsregio heeft een voorzitter, die tevens burgemeester is van één van de deelnemende gemeenten. De voorzitters van de veiligheidsregio’s vormen samen het Veiligheidsberaad. Het Veiligheidsberaad ondersteunt de veiligheidsregio’s.
